2 Temmuz’da başlayacak dünya şampiyonluğu maçı için son şampiyon Spassky ve ekibi günler öncesinden İzlanda’ya gelmişti. Sadece satranç severlerin değil, tüm dünyanın gözü İzlanda’daydı. Sovyetler 24 yıldır şampiyonluğu kimseye bırakmıyordu ve bu kulvarda ilk kez bir Amerikalı finale çıkmıştı. Kimilerine göre bu bir satranç maçından öte iki ülke arasında bir savaştı.

Yapılacak kura çekimi için 2 tarafında İzlanda’da bulunması gerekiyordu fakat kura çekiminin yapılacağı 1 Temmuz sabahında Fischer hala ortalarda yoktu. Akşam resmi açılış töreni yapıldı. İzlanda başkanı, sayısız misafir, gazeteciler ve Sovyet ekibi ordaydı. Topluluk şampiyonu selamladı, milli marşlar okundu, konuşmalar yapıldı. Fischer ortalarda yoktu. Gecenin sonunda FIDE başkanı 2 oyuncu olmadan kuraların yapılamayacağını belirterek kura çekiminin ertesi gün yapılacağını açıkladı. Ertesi gün Fischer yine yoktu. Kura çekimi 2 gün daha ertelendi. İngiliz bir milyoner Fischer’in para ödülünü az bulduğu söylentilerinden dolayı ödülü 2 katına çıkardı.

4 Temmuz sabahı Fischer ve ekibi nihayet İzlanda’ya ayak bastı fakat akşamında yapılan kura çekimine Fischer yine katılmadı. Ekibi Fischer’in yorgun olduğunu ve kura çekimine onsuz başlamayı talep etse de oyuncular olmadan kura çekimi başlayamazdı. Spassky tarafının sabrı taşıyordu. Sovyetler, oyuncularına hakaret edildiğini düşünerek sporcularının geri ülkesine dönmesini istiyorlardı. Spassky’de bu şartlar altında maça çıkmayacağını söylüyordu. Sonunda FIDE başkanı ve Fischer arasında geçen uzun bir konuşmanın ardından Fischer, Spassky’den sözlü ve yazılı bir şekilde özür diledi. Kuraların 6 Temmuz akşamında çekilmesine karar verildi.

6 Temmuz akşamında saat 8’de herkes kura çekimi için hazırdı fakat Fischer yine yoktu. Sonunda yarım saat gecikmeyle, fotoğrafçıların patlayan flaşlarıyla birlikte Fischer salona girdi. Herkesi selamladı ve Spassky’den bir kez daha özür diledi. Geç kalmasını İzlandalı organizatörlerle anlaşamamasına bağladı ve salondaki yerini aldı.

2 oyuncuda sahneye davet edildi. Son şampiyona 2 zarf uzatıldı. Seçtiği zarfta Spassky yazısı çıktı. Fischer diğer zarfında açılmasını istedi. Diğer zarftan da Fischer yazısı çıktı. Baş hakem Spassky’den ellerinden birini seçmesini istedi. Seçtiği sol elde beyaz piyon çıktı. Fischer diğer elinde açılmasını istedi. İzleyenlerin kahkahalarıyla birlikte diğer elden de siyah piyon çıktı. Kuralar belirlenmişti. İlk maçın yapılacağı 11 Temmuz’da Spassky beyaz taşlarla oynayacaktı.

Fischer’in neden böylesine bir maça bu kadar geç kaldığı bilinmez. Organizatörlerle yaşadığı sorun veya düşük bulduğu para ödülü elbette neden olabilir. Kimilerine göreyse Fischer her zaman kazanmak isteyen bir oyuncuydu ve bu maç öncesi tereddütleri vardı. Spassky ile daha önce oynadığı 5 maçın 3’ünü kaybetmiş 2’si berabere bitmişti. Bu yüzden endişeliydi. Ama Fischer ona tam korkak denildiği sırada bir şekilde korkularını yenerek İzlanda’ya ayak bastı.

Dünya şampiyonluğunun ilk maçları genellikle rakipler birbirini tartar ve karşılıklı taş değişmeleriyle oyun berabere biter. Bu büyük mücadelenin ilk oyunu da berabere bitecekken Fischer bir büyük ustanın kesinlikle yapmayacağı bir hata yaptı. 29.Fxh2? hamlesiyle bir piyon aldı fakat filini köşeye sıkıştırdı ve kaybetti.

Fischer’in, zehirli piyon diye adlandırılan o piyonu alıp bu tuzağa neden düştüğü bilinmez. Belki bir hamleyi gözden kaçırdı, belki yanlış hesapladı, belki de ilk maçtan Spassky’ye bir avantaj vermek istedi. Yüzyılın maçına Spassky 1-0 önde başlamıştı.

Fischer ilk maçtan sonra kriz yaşadı ve 2. maça çıkmayarak hükmen kaybetti. Durum 2-0 olmuştu. Ekibi Fischer’in kameralardan rahatsız olduğunu söylesede; İzlandalı büyükusta Olefssan, Fischer’in maça olan ilgisini kaybettiğini ve devam etmeyeceğini söyledi. FIDE başkanı ve maçın baş hakeminin yoğun uğraşları sonucu Fischer kameraların olmadığı bir odada maç yapmayı kabul etti. Spassky’ninde bu karara itiraz etmemesi maçın devamı için önemliydi. Sovyet ekibi, Fischer’e herhangi bir taviz verilmemesi gerektiğini ve bu isteğin kesinlikle kabul edilmemesi gerektiğini söylese de, Spassky kendinden çok emindi ve kameraların olmadığı bir odada maç yapmayı kabul etti.

Kamerasız oynanan 3. maçı Fischer kazandı. 6. oyuna gelindiğinde ise durum 2-2’di. Spassky giderek dibe batıyordu. 6. oyun, iki taraf içinde çok önemliydi. Belki de Spassky’nin Fischer’i durdurmak için son şansıydı fakat başarılı olamadı. Fischer kazanmaya devam ediyordu. Fischer öyle bir maç çıkarmıştı ki maç sonunda Spassky, Fischer’in elini sıktıktan sonra alkışlayan seyircilerle birlikte o da ayakta Fischer’i alkışlıyordu. Durum 3-2 olmuştu.

İlk 6 oyunda Fischer hep maçlara 4-5 dakika geç kalıyordu. Bunu daha önceleri de birçok kez yapmıştı. Rakibini rahatsız eden psikolojik bir silah olarak kullanıyordu. 7. oyuna bu kez Spassky geç geldi. Fischer masada tek başına oturmanın verdiği rahatsızlığı anlamış olacak ki bir daha oyunlara geç kalmadı.

20. oyun sonunda durum 6-3’dü. Spassky, ilk 2 oyundan sonra sadece 11. oyunu kazanmıştı. Fischer şampiyonluğa çok yakındı. Geriye kalan 4 oyunda alacağı 1 galibiyet şampiyon olmasına yeterliydi ve 21. oyun Fischer galibiyetiyle sonuçlandı. Bu büyük mücadele 1 Eylül’de son buldu. Tören ise 2 gün sonra yapıldı. Fischer alkışlarla sahneye çağrıldı. FIDE başkanı onu dünya şampiyonu ilan etti. Hediye çekiyle birlikte elini uzattı. Fischer önce çeki dikkatlice inceledi, ceketinin cebine koydu. Sonra kendisine uzatılan eli sıktı.

Törende yemekler yenildi, yeni şampiyon için sahnede birçok konuşma yapıldı. Fischer yemeğini yedikten sonra biraz etrafa boş gözlerle baktı. Bir süre sonrada eli ceketinin cebine gitti. Aradığı hediye çeki değildi. Cebinden büzülmüş bir cep satrancı çıkardı ve bir konumu analiz etmeye başladı. Dünyanın en iyisi olduğu halde hala bir satranç aşığıydı ve bu tutkusunu kimseden gizlemiyordu.

Belkide Fischer’i anlatan en iyi görseldi bu.

Kaynak:Anonim