2013’te Anand’ı yenerek şampiyon olan Norveçli Magnus Carlsen sırasıyla Anand, Karyakin ve Caruana karşısında unvanını koruduktan sonra bu kez yaş grupları şampiyonalarından beri rakibi olan Rus Yan Nepomniyaşçi karşısında mücadele edecek.

Toplam 2 milyon Avro ödüllü maçın formatına baktığımızda yeni FIDE yönetiminin bazı yenilikler getirdiğini görmekteyiz. Unvan maçı önceki yılların aksine bu sefer 12 oyun değil 14 oyun üzerinden oynanacak ki bu da son iki unvan maçının ancak eşitlik bozmada belirlendiği düşünülürse yerinde bir karar gibi görünüyor. Ayrıca önceki maçların aksine hamle başı 30 saniye ekleme ancak 61.hamleden itibaren geçerli olacak; böylece oyuncular zeitnotta eski unvan maçlarında olduğu gibi daha fazla baskı hissedecek. İlk 40 hamle için 120 dakika düşünme süresine sahip olacak oyuncuların saatine 40.hamleden sonra 60 dakika ve 60. hamleden sonra 15 dakika eklenecek. 40. hamleye kadar beraberlik teklifinin yasak olduğu maç eşitlik halinde eşitlik bozma mini-maçlarıyla belirlenecek. Önce dört partilik bir hızlı satranç maçı (25 dk+ 10 sn) ve ardından toplamda en fazla beş adet olmak üzere iki partilik yıldırım maçları (5 dk+3 sn) oynanacak. Bu biri hızlı satranç olmak üzere altı mini-maçın ardından hala eşitlik bozulmamışsa şampiyon siyahın 5 beyazın 4 dakikaya sahip olduğu ve beraberliğin de siyaha kazanç sayıldığı armagedon (altın puan) partisiyle belirlenecek.

Maçı ilginç kılan bir unsur Nepomniyaşçi’nin ağır partilerde Carlsen’e pozitif skoru olan yegâne elit satranççı olması. Rus satranççının dünya satrancının son on yıldaki mutlak hâkimi diyebileceğimiz Carlsen karşısındaki pozitif skoru (+4 -1, =8) “Nepo”nun maça Karyakin ve Caruana’nın aksine çok daha pozitif bir zihinsel yapı ve özgüvenle çıkabileceğini gösteriyor. Elbette bu dört galibiyetten ikisinin 2002 ve 2003’te oynanan 12 yaş altı ve 14 yaş altı dünya şampiyonlarında olduğunu da belirtmek gerekiyor, nitekim o yıllarda Nepomniyaşçi’nin -elbette Rusya’daki satranç ortamının da etkisiyle- uluslararası şampiyonaları genelde Carlsen’in önünde bitirdiğini görüyoruz. Ancak daha sonra Carlsen hızla dünya satrancının zirvesine tırmanırken Nepomniyaşçi’nin ilerleyişi ezeli rakibine göre daha yavaş ve sancılı oldu. “Nepo”nun kendisinin de kabul ettiği üzere bunda Rus satranççının Carlsen kadar yüksek konsantrasyon ve çalışma azmine sahip olmaması etkili olmuş olabilir. Ancak yıllar sonra da olsa pandemi nedeniyle iki kısım halinde oynanan 2020-2021 Adaylar Turnuvası’nı kazanması “Nepo”nun potansiyelini tam anlamıyla gerçekleştirme yolunda ilerlediğini gösteriyor.

Yine de Carlsen’in en büyük avantajı New in Chess’e her zamanki özgüvenli ve esprili üslubuyla verdiği yanıtta da söylediği gibi “satrançta rakibinden daha iyi olması”. Bu her ne kadar şimdiye dek ikili arasındaki skora yansımamış olsa da her iki satranççının kariyerleri ve elbette oyunları bu tezin geçerliliğini kanıtlıyor. Öte yandan aynı şey Karyakin ve Caruana için de söylenebilirdi, buna rağmen her iki satranççı da unvan maçlarını eşit bitirmeyi başardılar. İyi bir hazırlık döneminin ardından ve aday olarak beşinci unvan maçına çıkacak bir şampiyon karşısında çok daha yüksek bir motivasyona sahip olmanın verdiği avantajla Yan Nepomniyaşçi’nin bir sürpriz yapabileceğini düşünenler de pekâlâ az değil. Her ne olursa olsun bizleri güzel oyunların beklediği muhakkak!

Maçın ilk oyunu 26 Kasım Cuma günü TSİ 15:30’da başlayacak. Çekilen kura sonucu ilk oyunda beyaz taşlara sahip olacak Nepomniyaşçi elbette Carlsen’in açılış hazırlığını denemek ve eğer bir açık yakalarsa da galibiyet aramak isteyecek. Maçın 14 oyun olarak oynanmasının ilk partilerde tarafların daha çok risk almasını sağlayıp sağlamayacağını da bu ve bir sonraki oyunda gözlemleme şansımız olacak.

Maçı Briç ve Satranç TV den canlı olarak izleyebilirsiniz.. IM Cem Kaan Gökerkan ve IM Deniz Özen moderatörlüğünde GM Mustafa Yılmaz, GM Alexander Ipatov ve GM Emre Can maç boyunca oyunları canlı olarak yorumlayacak. Türkçe olarak maçı takip etmek isteyenlerin briç ve satranç TV nin yayınlarını kaçırmamlarını tavsiye ederiz.